Pleśń na ścianie – przyczyny, skutki, usuwanie
21 października 2025
Pleśń na ścianie nie jest wyłącznie problemem estetycznym. Stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia domowników, a także stanowi zagrożenie dla samego budynku. W tym artykule wyjaśniamy, dlaczego pleśń pojawia się na murach, do czego może doprowadzić oraz w jaki sposób zapobiec jej występowaniu. Sprawdź, jak chronić siebie i swoich bliskich.
Jak wygląda pleśń na ścianie?
Pleśń na ścianie to plamy w postaci nalotu i pochowanej lub włóknistej powłoce. Dokładny wygląd uzależniony jest od rodzaju grzybów. Na murach najczęściej występują:
- Aspergillus – młoda grzybnia ma barwę białą, natomiast z upływem czasu może stać się czarna, brązowa, zielona lub żółta,
- Penicillium notatum – jest niebiesko-zielona,
- Cladosporium – szaro-zielona pleśń o silnych właściwościach uczulających.
- Stachybotrys – czarna pleśń, bardzo niebezpieczna dla zdrowia,
- Alternaria – zwykle ma odcień zielony lub biało-zielony.
Skąd się bierze pleśń na murach?
Pleśń na ścianach i sufitach pojawia się na skutek obecności grzybów strzępkowych i występowania sprzyjających warunków środowiskach. Te warunki to:
- wilgoć (wilgotność powyżej 60%),
- temperatura między 18 a 30°C,
- słaba wentylacja, zwłaszcza przy szczelnych oknach i braku regularnego wietrzenia,
- niedostateczny dopływ światła słonecznego.
Szczególne znaczenie ma wilgoć, dlatego tak ważne jest, aby utrzymywać w domu prawidłową wilgotność powietrza – od 40 do 60%.
Problem przewilżenia powietrza może wynikać z następujących przyczyn:
- suszenia prania w pomieszczeniach,
- niesprawnej wentylacji,
- wadliwej izolacji przeciwwilgociowej fundamentów,
- niedrożności rur odprowadzających wodę deszczową,
- awarii w sieci wodno-kanalizacyjnej.
Więcej na temat prawidłowej wilgotności w domu przeczytasz w artykule: Wilgotność powietrza w domu – jak o nią zadbać?
Co zrobić, gdy wychodzi pleśń na ścianie?
Pierwszym krokiem do trwałego wyeliminowania pleśni ze ścian jest rozpoznanie i usunięcie przyczyny jej obecności. Bez tego wszelkie metody działania przyniosą co najwyżej krótkotrwały skutek.
Pozbycie się źródła wilgoci często jest procesem długotrwałym i kosztownym. Jako rozwiązanie doraźne można potraktować osuszacz powietrza, który skutecznie obniża wilgotność powietrza, a tym samym zapobiega rozwojowi pleśni.
Podczas wyboru osuszacza należy uwzględnić przede wszystkim typ urządzenia, jego wydajność, sposób odprowadzania skroplin oraz funkcje dodatkowe. Spośród tych ostatnich na szczególną uwagę zasługuje oczyszczanie powietrza.
Niektóre osuszacze są wyposażone w filtr HEPA, który skutecznie zatrzymuje zarodniki pleśni. To dodatkowa forma ochrony przed rozwojem grzybów pleśniowych na ścianach.
Oczywiście, w tej roli sprawdzi się także oczyszczacza powietrza, ale on nie obniża wilgotności.
Czym oczyścić pleśń na ścianie?
Następnie należy przejść do oceny skali problemu. Jeśli pleśń znajduje się wyłącznie na powierzchni ścian, to można się jej pozbyć, wykorzystując specjalne preparaty grzybobójcze albo domowe środki.
Do tych drugich zalicza się:
- Ocet – według badań zabija 82% gatunków pleśni. Można go stosować zarówno samodzielnie jak i po rozcieńczeniu w wodzie, jednak ta pierwsza opcja pozwala na osiągnięcie lepszych efektów.
- Sodę oczyszczoną – należy wymieszać ją z niewielką ilością wody, żeby uzyskać gęstą pastę, którą nakłada się na fragmenty ściany zaatakowane przez pleśń.
- Kwasek cytrynowy – wystarczy zmieszać go z wodą w proporcji 1:1, potem przelać roztwór do butelki z atomizerem i spryskać ścianę.
- Olejek z drzewa herbacianego – dwie łyżeczki olejki miesza się z 250-300 ml wody, a następnie nakłada roztwór na ścianę.
W przypadku zastosowania gotowych produktów grzybobójczych ważne jest zastosowanie się do instrukcji bezpieczeństwa podanej przez producenta.
Większe wyzwanie pojawia się wtedy, gdy grzyby wniknęły pod powierzchnię farby lub tynku. W takiej sytuacji konieczne jest usunięcie ich i to z zapasem. Następnie należy zastosować preparat grzybobójczy i nałożyć nowy tynk oraz pomalować ścianę.
Kiedy warto skorzystać z profesjonalnego odgrzybiania?
Zamiast usuwać pleśń samodzielnie można skorzystać z usług specjalistów. Warto to zrobić przede wszystkim wtedy, gdy:
- Zanieczyszczenie jest rozległe – pleśń zajmuje dużą powierzchnię ścian, sufitów czy innych elementów konstrukcyjnych.
- Pleśń wniknęła pod powierzchnię farby, tynku lub tapety – jej usunięcie wymaga czasu, odpowiednich umiejętności i środków. Działając samemu, można pogorszyć sytuację i sprawić, że późniejszy remont będzie jeszcze bardziej kosztowny.
- Pleśń prawdopodobnie jest obecna w systemie wentylacyjnym – profesjonalista potrafi dokładnie ocenić stan wentylacji i oczyścić ją z zarodników pleśni.
- Problem powraca mimo prób samodzielnej walki – jeśli pleśń ponownie pojawia się po czyszczeniu, może to oznaczać, że źródło wilgoci nie zostało skutecznie usunięte, a fachowiec pomoże je zlokalizować i naprawić.
Zapobieganie rozwojowi grzybów pleśniowych na ścianach
Aby uniknąć rozwoju pleśni na ścianie, należy:
- utrzymywać prawidłową wilgotność – od 40 do 60%,
- dbać o prawidłowe działanie wentylacji,
- regularnie wietrzyć pomieszczenia,
- utrzymywać prawidłową temperaturę,
- stosować materiały budowlane o właściwościach antygrzybicznych,
- kontrolować szczelność rur,
- ograniczyć suszenie prania w domu,
- zwrócić szczególną uwagę na miejsca najbardziej podatne na rozwój pleśni, czyli łazienkę i kuchnię.
Pleśń na ścianie choroby
Pleśń na ścianie negatywnie wpływa na wygląd pomieszczenia, ale ma także inne negatywne skutki.
Grzyby pleśniowe wydzielają mikotoksyny, które stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia, ponieważ mogą wywoływać problemy z układem oddechowym, a także prowadzić do długoterminowych schorzeń, takich jak choroby wątroby i nerek czy rak.
Te toksyny wnikają do organizmu przez drogi oddechowe, skórę lub spożycie skażonej żywności, co zwiększa ryzyko zatrucia. Długotrwała ekspozycja na mikotoksyny może również osłabić układ odpornościowy, co zwiększa podatność na inne choroby.
Istnieje około 400 mytotoksyn, a do szczególnie szkodliwych należą:
- aflatoksyna B1,
- ochratoksyna A,
- deoksyniwalenol,
- fumonizyna B,
- zearalenon.
Alergia na pleśnie
Zarodniki pleśni stanowią również silny alergen. U osób uczulonych kontakt z nimi może skutkować wystąpieniem takich dolegliwości jak wodnisty katar, podrażnienie oczu, kichanie i zapalenie zatok przynosowych. Unikanie kontaktu z zarodnikami grzybów jest niezbędne w leczeniu alergii na pleśń.
Pleśń na zwierzęta domowe
Pleśń w domu może mieć poważny wpływ na zdrowie zwierząt domowych. Zwierzęta domowe często spędzają więcej czasu w pobliżu źródeł wilgoci, co zwiększa ich ekspozycję na nią. niektóre rodzaje pleśni, takie jak stachybotrys chartarum, mogą być szczególnie toksyczne, powodując chroniczne problemy zdrowotne.
Astma a pleśń w domu
U osób cierpiących na astmę kontakt z pleśnią może zaostrzyć objawy i prowadzić do trudności w oddychaniu. Osoby zmagające się z tym schorzeniem powinny zatem w szczególny sposób unikać przebywania w miejscach, w których występują grzyby pleśniowe.
Wpływ grzybów pleśniowych na budynek
Pleśń w domu zagraża nie tylko zdrowiu ludzi i zwierząt, lecz także samemu budynkowi. W wyniku długotrwałego działania pleśni na powierzchni ścian dochodzi do ich łuszczenia się farb i tynków.
Ponadto pleśń atakuje drewno, więc drewniane parapety czy meble mogą zacząć gnić. Ostateczny skutek stanowi zatem konieczność remontu albo wymiany wyposażenia, co wiąże się z dużymi kosztami.
To kolejny argument przemawiający za tym, że w przypadku pojawienia się pleśni w domu należy niezwłocznie podjąć działania ukierunkowane na usunięcie grzybów oraz przyczyny ich obecności.
Źródła:
- Kompleksowy poradnik: Jak skutecznie usunąć pleśń ze ściany, odstraszanie.pl
- Dorota Rygalska, Paweł Kalinowski, Aspergillus spp. – saprofit czy jednak groźny patogen?, vetkompleksowo.pl
- Tomasz Kołek, Cladosporium – te mikrogrzyby są wszędzie. Jakie są objawy alergii?, apteline.pl
- Marta Pietroń, Mykotoksyny – czym grozi zatrucie nimi?, doz.pl
