Odwrócona osmoza — na czym polega ta technologia filtracji?

Odwrócona osmoza to jeden z procesów membranowych, który wykazuje najwyższą skuteczność w kwestii filtracji wody. 

Filtry z taką technologią pomogą Ci usunąć zanieczyszczenia, a także poprawić jej smak i zapach.

Dowiedz się, czym jest, gdzie występuje i jak działa odwrócona osmoza.

Czym jest odwrócona osmoza?

Odwrócona osmoza (RO) to jeden z procesów membranowych.

 Służy on głównie do filtrowania wody pitnej w warunkach domowych.

System odwróconej osmozy występuje w zaawansowanych filtrach do wody.

Można je kupić w wersji podblatowej i nablatowej.

Jest to jeden z najskuteczniejszych systemów filtracji, który pozwala oczyścić wodę kranową. 

Pozwala on uzdatniać ścieki, a także usunąć sól i minerały w wodzie z ogrodu. 

Przefiltrowana w ten sposób woda nadaje się także do akwarium, ze względu na miękkość i brak chloru.

Odwrócona osmoza — zasada działania

Filtracja wody staje się w Polsce coraz bardziej popularna.

Nie wszyscy jednak wiedzą jak działa odwrócona osmoza i inne technologie membranowe.

W filtrach RO siłą napędową jest różnica ciśnień, która doprowadza do separacji składników roztworu. 

Odwrócona osmoza to proces wysokociśnieniowy — ciśnienie robocze sięga nawet do 10 MPa.

Wszelkie zanieczyszczenia znajdujące się w wodzie napotykają na półprzepuszczalną membranę. 

Do jej zadań należy odseparowanie substancji zawartych w roztworze.

Co usuwa odwrócona osmoza?

Odwrócona osmoza usuwa z wody do 99% zanieczyszczeń znajdujących się w wodzie. 

W rzeczywistości zapewnia ona najwyższy standard wśród powszechnie stosowanych metod filtracji.

Wszystkodzięki mikroporom o wielkości 0,001 mikrometra.

Odwrócona osmoza usuwa:

• Sole mineralne (wapń, magnez, sód, chlor, fluor, siarczany).​
• Metale ciężkie (ołów, rtęć, miedź, chrom).​
• Mikroorganizmy (bakterie, wirusy, pierwotniaki, cysty).​
• Związki organiczne (pestycydy, herbicydy, detergenty, leki),
• Mikroplastik (cząstki o wielkości 0,1–5 mikronów),
• Substancje przemysłowe i radiologiczne (azbest, rad).

Zastosowanie odwróconej osmozy

• domowe filtry do wody w wersji nablatowej i podblatowej,
• uzdatnianie wody do produkcji żywności i napojów,
• do usuwania zanieczyszczeń w szpitalach i stacjach dializ,
• oczyszczanie wody z soli, minerałów i nawozów w uprawach,
• do filtrowania wody z akwarium,
• w biotechnologii do utrzymywania i namnażania komórek poza organizmem,
• do odsalania wody morskiej na statkach i okrętach oraz do uzdatniania ścieków.

Osmoza a odwrócona osmoza — jaka jest pomiędzy nimi różnica?

Wśród dostępnych systemów filtracji wyróżniamy dwa podobne do siebie procesy — osmozę i odwrotną osmozą.

Osmoza

Osmoza to naturalny proces dyfuzji rozpuszczalnika (najczęściej wody) przez błonę półprzepuszczalną.

Substancje przenikają z roztworu o niższym stężeniu do roztworu o wyższym stężeniu, dążąc do wyrównania stężeń.

Dzięki temu substancja znajdująca się po drugiej stronie membrany ulega rozpuszczeniu.

Samo zjawisko osmozy występuje naturalnie także w organizmie człowieka.

Służy ona do regulacji równowagi wodno-elektrolitowej do transportu wody przez błony komórkowe.

Odwrócona osmoza

Odwrócona osmoza jest procesem sztucznym, w którym woda przepływa z roztworu o wysokim stężeniu do niższego.

Takie działanie pozwala na oczyszczanie wody poprzez zatrzymywanie zanieczyszczeń na jej membranie.

Kluczowe różnice

Tabela przedstawiająca porównanie osmozy i odwróconej osmozy

Odwrócona osmoza w domu. Korzyści wynikające z filtracji wody

Dystrybutor do wody z filtrami odwróconej osmozy to gwarancja czystej, zdrowej i smacznej wody pitnej.

Urządzenie poza zaawansowanym oczyszczaniem wody poprawia jej walory smakowe i zapachowe, ponieważ usuwają chlor i fluor.

Poza tym, filtry RO wysoką jakość wody pitnej w cenie niższej, niż w przypadku wody butelkowanej. 

W przeciwieństwie do wody sklepowej, czy wody wodociągowej, woda filtrowana jest pozbawiona mikroplastiku, co jest ważnym atutem.

Co prawda odwrócona osmoza usuwa z wody minerały, ale za pomocą wkładu mineralizującego można przywrócić mineralny charakter wody.

Zalety i wady filtracji z odwróconą osmozą

Zalety

• Wysoka skuteczność filtracji wody.
• Poprawia skład wody — jej czystość, smak i zapach.
• Koszt pozyskania wody jest niższy niż zakup wody butelkowanej.
• Nowoczesne filtry są zaopatrzone w funkcje mineralizacji, Wi-Fi, czy wskaźnik TDS.
• Wodę po filtracji można wykorzystać do żelazek, ekspresów do kawy, czy parowarów.

Wady

• Wysokie koszty zakupu urządzenia i wymiennych wkładów filtracyjnych.
• Do usunięcia niektórych zanieczyszczeń potrzebny jest filtr węglowy.
• Filtry generują wodę odrzutową w stosunku 1:2 lub 1:3 do wody czystej. Wodę po filtracji można wykorzystać jedynie do podlewania roślin.
• Filtry RO zajmują miejsce pod zlewem lub na blacie, zależnie od rodzaju urządzenia.
• Pozbawiają wodę korzystnych składników, co wymaga remineralizacji. 

Jaki filtr odwróconej osmozy wybrać?

Wśród dostępnych na rynku rozwiązań możemy wyróżnić dwa rodzaje filtrów odwróconej osmozy — nablatowe i podblatowe.

Filtry nablatowe są wygodniejsze w użyciu i łatwiejsze w montażu.

Jednocześnie zajmują one miejsce na blacie, a woda z filtra do dzbanka przelewa się powoli.

Z kolei filtry podblatowe oferują zaawansowaną filtrację wody, które przebiega w wielu etapach.

Niestety są one droższe i znacznie bardziej skomplikowane w instalacji oraz wymianie filtrów.

Warto wspomnieć, że każdy z filtrów RO występuje w połączeniu z innymi filtrami mechanicznymi.

Ich zadaniem jest wyłapywanie większych zanieczyszczeń.

Filtry RO nablatowe

Filtr nablatowy to niewielkie urządzenie z osobnym zbiornikiem na wodę i dzbankiem.

Możesz postawić go na kuchennym blacie.

Co prawda takie rozwiązanie zabiera miejsce w kuchni, ale pozwala zagospodarować przestrzeń pod zlewem.

Filtry odwróconej osmozy w wersji nablatowej są łatwe w montażu i użytkowaniu.

Zapewniają także szybki dostęp do filtrowanej wody pitnej.

Do ich zalet zaliczymy także dużą ilość funkcji dodatkowych i możliwość śledzenia parametrów wody na wyświetlaczu.

Wadą jest natomiast prędkość przelewania wody do dzbanka, która jest relatywnie niska.

Filtry RO podblatowe

Filtr podblatowy w przeciwieństwie do nablatowego służy do montażu w szafce pod zlewem i są podłączone do instalacji wodociągowej.

Filtrowana woda jest dostarczana przez dodatkowy kran, co jest wygodne i praktyczne w codziennym użytku.

Zaletą filtrów podblatowych z technologią odwróconej osmozy jest wieloetapowa filtracja wody i duża objętość zbiorników na wodę. 

Co więcej, filtry nie wpływają na wystrój wnętrza, bo są schowane wewnątrz szafki.

Do wad zaliczymy skomplikowany montaż i serwis, a także wysoki koszt zakupu i wymiany filtrów. 

Dodatkowo zajmują one przestrzeń pod zlewem, czyli w miejscu, w którym zazwyczaj trzymamy kosz na śmieci lub środki do sprzątania.

Inne procesy membranowe

Odwrócona osmoza należy do procesów membranowych, o najwyższej wydajności. 

Warto wiedzieć, że poza nią dostępne są inne technologie — mikrofiltracja, ultrafiltracja i nanofiltracja.

Mikrofiltracja (MF)

Proces usuwa cząstki stałe >0,1 μm (bakterie, zawiesiny) przy ciśnieniu 0,1–5 bar.

Posiada mechanizm sitowy, który służy stosowana w oczyszczaniu wody i wstępnej filtracji ścieków.​

Ultrafiltracja (UF)

Separuje cząstki >0,001–0,1 μm (wirusy, koloidy, białka) przy ciśnieniu 1–10 bar.

Posiada mechanizm sitowy, używany w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym do klarowania roztworów.​

Nanofiltracja (NF)

Usuwa cząstki 0,001–0,01 μm i dwuwartościowe jony (zmiękczanie wody, organika) przy ciśnieniu 5–40 bar.

Służy do uzdatniania wody i jej odbarwiania.

Czym jest odwrócona osmoza? Podsumowanie

Reasumując, system odwróconej osmozy (RO) usuwa do 99% zanieczyszczeń z wody.

Filtry wody są w stanie wychwycić sole, metale ciężkie, mikroorganizmy i mikroplastik. 

W odróżnieniu od naturalnej osmozy, działa pod wysokim ciśnieniem, filtrując wodę poprzez mikropory o wielkości 0,001 μm. 

Zastosowanie tej technologii obejmuje gospodarstwa domowe, przemysł i medycynę. 

Co więcej, filtry z odwróconą osmozą są dostępne w wersji podblatowej i nablatowej.

Pierwsze służą do montażu pod zlewem, a drugie do postawienia na blacie.

Z pewnością, oba te rozwiązania łączy wysoka wydajność filtracji i poprawa parametrów wody pitnej. 

Do największy wad odwróconej osmozy należy wysoki koszt zakupu filtrów i wymiennych wkładów filtracyjnych.

Co więcej, produktem ubocznym filtracji jest generowanie wody odrzutowej.

W rzeczywistości możesz ją wykorzystać jedynie do podlewania roślin, do żelazek, ekspresów do kawy, czy parowarów.

Warto wiedzieć, że woda po filtracji za pomocą RO traci swoje minerały, ale wkłady mineralizujące odbudowują ich pierwotną strukturę.

W konsekwencji tworzą one wodą czystą i bogatą w minerały. Jest to najzdrowsza woda do picia.

Żródło

Odwrocona osmoza – bezpieczne filtrowanie. Cz.I, Kowalska H, 07-08 2010 r. strona internetowa yadda.icm.edu.pl.