Kalendarz pylenia – co teraz pyli? Rady dla alergików i astmatyków 0
44.jpg

Pyłki roślinne to jeden z głównych alergenów wziewnych. Z roku na rok liczba osób zmagających się z uczuleniem na nie wzrasta, co spowodowane jest m.in. wszechobecną chemią. 

U astmatyków kontakt z pyłkami może doprowadzić do wystąpienia ataku astmatycznego. Chcesz wiedzieć, kiedy pylą rośliny i jak chronić się przed alergenami? Odpowiedzi na te oraz inne pytania znajdziesz w naszym artykule.

W naszym artykule dowiesz się:

1. Mapa pylenia – cztery regiony Polski

Co pyli w styczniu i lutym?
Co pyli w marcu?
Co pyli w kwietniu?
Co pyli w maju?
Co pyli w czerwcu?
Co pyli w lipcu?
Co pyli w sierpniu?
Co pyli we wrześniu?
Co pyli w październiku?

2. Kiedy pylą grzyby i pleśnie?
3. 
Śledź stężenie pyłków i chroń dom przed alergenami
4. 
Oczyszczacze powietrza dla alergików
5Dlaczego pyłki uczulają?
6. 
Reakcje krzyżowe

 

Sprawdź, co teraz pyli

Uczulenie na pyłki to alergia sezonowa, co oznacza, że chory odczuwa dolegliwości alergiczne wyłącznie przez pewną część roku. Mówiąc ściślej, dzieje się tak podczas sezonu kwitnienia gatunków, na które konkretna osoba jest uczulona. W profilaktyce alergii na pyłki ważną rolę odgrywa zatem znajomość kalendarza pylenia.

1. Mapa pylenia – cztery regiony Polski 

Czynnikami determinującymi kwitnienie roślin są długość dnia i średnia temperatura dobowa. Każdy gatunek ma pod tym względem nieco inne wymagania, dlatego nie wszystkie rośliny rozpoczynają i kończą pylenie w tym samym czasie. Co więcej, moment kwitnienia w poszczególnych częściach kraju jest różny, gdyż nie wszędzie wiosenne ocieplenie następuje w tym samym momencie. 

Różnice temperaturowe sprawiają, że Polsce wyróżnia się cztery obszary, które obejmują:

  • I – najcieplejszą, czyli zachodnią część kraju wzdłuż granicy z Niemcami (bez terenów wysokogórskich),
  • II – okolice Szczecina, większość Wielkopolski, południową część województwa kujawsko-pomorskiego, a także łódzkie oraz śląskie, małopolskie i podkarpackie (bez terenów wysokogórskich),
  • III – wschód i Pomorze (województwo pomorskie, wschodnia część zachodniopomorskiego, zachodnia warmińsko-mazurskiego i północną kujawsko-pomorskiego),
  • IV – najchłodniejsze rejony, a więc tereny wysokogórskie oraz Suwalszczyznę i niewielki fragment Pomorza (okolice Bytowa).

Co pyli w styczniu i lutym?

Pyląca leszczyna

Olcha

Chociaż w polskich warunkach styczeń wydaje się być środkiem zimy, to niektóre rośliny w kończą już wtedy okres hibernacji. W rezultacie mniej więcej w połowie miesiąca w powietrzu pojawiają się pyłki leszczyny, a niedługo później olchy. Oba gatunki zaliczane są do roślin, które uczulają dosyć często. Leszczyna i olsza to główne problemy alergików zarówno w styczniu, jak i w lutym.

 

Co pyli marcu?

Brzoza

Brzoza

Końcówka kalendarzowej zimy to czas, gdy pylenie drzew przybiera na sile. Poza olchą i leszczyną alergikom dają się we znaki takie gatunki jak brzoza, wierzba, grab, topola, wiąz, jesion i mimoza. Szczególny problem mogą sprawiać dwa pierwsze, gdyż alergie na ich pyłki nie należą do rzadkości.

 

Co pyli w kwietniu?

Rzepak

Rzepak

W kwietniu leszczyna i olcha kończą sezon kwitnienia, dlatego ich pyłki obecne są tylko na początku miesiąca i głównie w chłodniejszych częściach Polski. Drzewa takie jak brzoza, wierzba, grab, topola, wiąz, jesion i mimoza wciąż pylą intensywnie. Dodatkowo kwiecień to sezon kwitnienia dębu i buka. W Polsce występują dwie odmiany dębu – szypułkowy i bezszypułkowy – a druga z nich rozpoczyna pylenie około 2 tygodni po pierwszej.

Poza drzewami reakcje alergiczne wywołuje wyczyniec łąkowy, który jest w Polsce jednym z najwcześniej kwitnących gatunków traw. Ponadto w kwietniu w powietrzu pojawiają się alergeny rzepaku. To dość popularna i długo pyląca roślina, a hodowcy chętnie powiększają pola uprawne i krzyżują różne jej odmiany, w celu uzyskania nowych gatunków miodu. Niestety, spożywanie takiego miodu w przypadku alergii na pyłek rzepaku może doprowadzić do wystąpienia reakcji uczuleniowej.

 

Co pyli w maju?

Rośliny pylące w maju

Pylenie drzew i krzewów

W maju alergicy ciągle narażeni są na kontakt z pyłkiem dębu, brzozy, buka i grabu. Pierwsze z tych drzew pyli przez cały miesiąc, natomiast trzy kolejne w pierwszej połowie. Niestety, jednocześnie dają o sobie znać inne gatunki drzew, ponieważ maj to czas pylenia sosny i platanu. Sosna uczula bardzo rzadko, w przeciwieństwie do platanu, który staje się w Polsce coraz popularniejszy. Na kontakt z nim narażeni są głównie mieszkańcy miast, gdyż drzewo często sadzone jest w parkach.

W powietrzu pojawiają się także alergeny czarnego bzu. To roślina ceniona ze względu na właściwości lecznicze, jednak osoby uczulone na jej pyłek nie powinny spożywać produktów zawierających czarny bez, gdyż może to doprowadzić do wystąpienia reakcji alergicznej. 

Pylenie traw

W maju z zimowego snu budzi się wiele gatunków traw, co dla alergików nie jest dobrą informacją, gdyż uczulenie na pyłki traw to jedna z najpopularniejszych alergii. 

Poza wspomnianym już wyczyńcem łąkowym problemy mogą sprawiać kupkówka, rajgras, wiechlina łąkowa, kłosówka, tymotka łąkowa i kostrzewa łąkowa.

Do traw wliczają się również zboża, spośród których w maju kwitnienie rozpoczyna żyto, będące rośliną silnie alergizującą.

Pylenie chwastów, ziół i kwiatów

Babka lancetowata

Babka lancetowata

W maju trwa kwitnienie rzepaku. Jednocześnie okres hibernacji kończy wiele chwastów, w tym liczne odmiany babki. W Polsce występują m.in. babka lancetowata, średnia i i zwyczajna, nazywana też wielką, szerokolistną i pospolitą. Problematyczne stają się także szczaw, pokrzywa, mniszek lekarski (nazywany też mleczem), chmiel oraz jaśmin

Co pyli w czerwcu?

Rośliny pylące w czerwcu

Pylenie traw (w tym zbóż)

Czerwiec jest jednym z najtrudniejszych miesięcy dla alergików, ponieważ wciąż trwa okres kwitnienia traw. W powietrzu obecne są pyłki m.in. takich odmian jak wyczyniec łąkowy, kupkówka, rajgras, wiechlina łąkowa, kłosówka, tymotka łąkowa, kostrzewa łąkowa i mietlica biała.

Spośród zbóż nadal pyli żyto, a oprócz niego także jęczmień, owies i pszenica

Tymotka łąkowa

Tymotka łąkowa

Pylenie drzew i krzewów

Ponadto w czerwcu trwa kwitnienie sosny i platanu, jak również czarnego bzu. Dodatkowo pylenie rozpoczyna akacja, która na szczęście nie jest popularnym alergenem.

Pylenie chwastów, ziół i kwiatów

W przypadku pozostałych roślin również mamy do czynienia z gatunkami, które dały o sobie znać już wcześniej. Alergicy narażeni są na kontakt z pyłkami rzepaku, babki, szczawiu, pokrzywy, jaśminu i mniszka lekarskiego.

Co pyli w lipcu?

Pylenie drzew

Spośród drzew w lipcu kwitnie niewiele gatunków. Poza wciąż pylącymi sosną i akacją, reakcje alergiczne może wywoływać pyłek lipy, która sprawia większy problem, gdyż jest znacznie popularniejszym alergenem od dwóch wcześniej wymienionych gatunków.

Pylenie traw

żyto

Żyto

Jeśli chodzi o trawy, lipiec również nie przynosi znaczących zmian. W powietrzu wciąż obecne są pyłki takich gatunków uprawnych jak wyczyniec łąkowy, rajgras, wiechlina łąkowa, kłosówka, tymotka łąkowa, kostrzewa łąkowa i mietlica biała. Problemów raczej nie sprawi już pszenica, ale nadal pylą takie zboża jak żyto, jęczmień i owies

Pylenie chwastów, ziół i kwiatów

Spośród pozostałych roślin ciągle kwitną babka, szczaw, pokrzywa, mniszek lekarski i rzepak. Do tego grona dołączają komosa oraz bylica. Stężenie pyłków komosy utrzymuje się zazwyczaj na niskim poziomie, dlatego większy problem sprawia druga roślina. 

Bylica to trzeci po trawach i drzewach najpopularniejszy roślinny alergen w Polsce. W naszym kraju najbardziej rozpowszechnioną odmianą jest bylica pospolita, która osiąga wysokość od 60 do 120 cm i charakteryzuje się balsamicznym zapachem. Najczęściej rośnie na glebach bogatych w związki azotowe. Ponadto popularne są u nas bylica piołun i estragon.

Co pyli w sierpniu?

Ambrozja

Ambrozja

W sierpniu powietrze wciąż nie jest wolne od pyłków traw, jednak ich stężenie jest już niższe, a liczba problematycznych gatunków trochę mniejsza. Najpopularniejszymi odmianami pylącymi w tym czasie są rajgras, wiechlina łąkowa, kłosówka, tymotka łąkowa, kostrzewa łąkowa i mietlica biała.

Spośród pozostałych roślin kwitnienie kontynuują szczaw, pokrzywa, komosa, bylica rzepak. Dla wielu osób problem może stanowić przypadające na sierpień kwitnienie ambrozji, gdyż jest to dość popularny alergen. W Polsce występują trzy odmiany tej rośliny: bylicolistna, zachodnia i trójdzielna.

Co pyli we wrześniu?

Bylica

Bylica

We wrześniu pylenie traw dobiega końca, ponieważ w powietrzu obecne są już tylko niewielkie ilości alergenów wiechliny i tymotki łąkowej. Drobne problemy sprawiają także babka, pokrzywa, komosa i ambrozja, które jednak pylą już mało intensywnie. Pod koniec kalendarzowego lata wyższe stężenia utrzymuje wyłącznie bylica

Co pyli w październiku?

Październik to moment, gdy osoby uczulone na pyłki roślinne mogą odetchnąć z ulgą. Wprawdzie w najchłodniejszych częściach kraju mogą jeszcze utrzymywać się w niskich stężeniach alergeny pokrzywy i bylicy, lecz nie mają już znaczącego wpływu na samopoczucie alergików.

Kiedy pylą grzyby i pleśnie?

W niektórych kalendarzach dla alergików zawarte są informacje na temat grzybów Alternaria i Cladosporium. Alergia na nie może mieć charakter całoroczny, gdyż na kontakt z nimi jesteśmy narażeni przez cały czas, ale ze względu na warunki sprzyjające namnażaniu zarodników, objawy uczuleniowe nasilają się w okresie pomiędzy majem a październikiem, natomiast między połową listopada a końcem lutego występują raczej sporadycznie. 

Śledź stężenie pyłków i chroń dom przed alergenami

Niewielkie rozmiary i lekkość pyłków roślinnych sprawiają, że alergeny te łatwo rozprzestrzeniają się na dużych obszarach. Są przenoszone przez wiatr, jak również przez owady. Najwyższe stężenia uzyskują na zewnątrz, ale powietrze w naszych domach także nie jest od nich wolne. Drobne cząsteczki przedostają się bowiem do środka przez okna podczas wietrzenia pomieszczeń, jak również przez otwory wentylacyjne i nieszczelności. W sezonie kwitnienia ważne jest zatem przestrzeganie zasad, które pozwalają ograniczyć ilość pyłków wewnątrz budynku.

 

  1. Śledź prognozy pylenia i korzystaj z aplikacji dla alergików.
  2. Wietrzenie pomieszczeń przeprowadzaj wtedy, gdy alergenów w powietrzu jest mniej (zazwyczaj dzieje się tak po deszczu). Przy wysokim pyleniu lepiej unikaj otwierania okien.
  3. Nie susz ani nie wietrz pościeli i ubrań na zewnątrz.
  4. Zadbaj o wilgotność powietrza. Jeśli jest zbyt suche powietrze, śluzówka w nosie przestaje prawidłowo filtrować zanieczyszczeń, przez co do organizmu dostaje się więcej drażniących alergenów. O prawidłową wilgotność pomoże zadbać profesjonalny nawilżacz powietrza.
  5. Ogranicz wychodzenie z domu w czasie intensywnego pylenia, a po powrocie zmień ubrania (mogą znajdować się w nich pyłki)
  6. Często odkurzaj podłogi i meble, aby usunąć z ich powierzchni alergeny.
  7. Ogranicz wyposażenie, które łatwo staje się magazynem alergenów. Zanieczyszczenia które nie zdążyły jeszcze osadzić się na powierzchniach domowego wyposażenia usuwaj przy pomocy dobrego oczyszczacza powietrza. Jeśli chcesz wiedzieć więcej na ten temat przeczytaj artykuł Jak wybrać oczyszczacz powietrza dla alergika i astmatyka.

Oczyszczacze powietrza dla alergików do 30 m²

Klarta Forste 4

» Zobacz w sklepie: Klarta Forste 4

Klarta Forste 4 do walki z alergenami wykorzystuje filtr HEPA oraz jonizator.

Urządzenie świetnie radzi sobie także z innymi zanieczyszczeniami, a dzięki znakomitemu trybowi auto samo dostosowuje prędkość pracy do aktualnych potrzeb.

 

  • 899 zł
  • skuteczny w pomieszczeniach do 40 m²
  • jonizator plazmowy
  • cicha praca 
  • niskie koszty eksploatacji
  • 5 wersji kolorystycznych
  • sterowanie smartfonem

Oczyszczacz powietrza Klarta Forste 4 wyróżnia się bardzo dobrym stosunkiem ceny do oferowanych możliwości. Zastosowane technologie sprawdzają się w walce z pyłkami roślinnymi, a także alergenami roślin, roztoczy kurzu domowego i pleśni.

Ważną zaletą urządzenia są też trzy czujniki: PM2,5, wilgotności i temperatury. Pozwalają one na kontrolę różnych parametrów jakości powietrza. Oczyszczacz ma osiem prędkości i aż trzy tryby automatyczne. Cicha praca (od 20 dB) pozwala natomiast używać urządzenia podczas snu, w celu całodobowej ochrony przed alergenami i smogiem.


Sharp FP-J40EUW

» Zobacz w sklepie: Sharp FP-J40EUW

 

Sharp FP-J40EUW to urządzenie wyposażone m.in. w technologię HEPA i jonizator Plasmacluster, emitujący jony ujemne i dodatnie.  

  • 1399 zł
  • skuteczny w pomieszczeniach do 30 m²
  • jonizator Plasmacluster
  • cicha praca 
  • niskie koszty eksploatacji
  • wysoka energooszczędność

Oczyszczacz powietrza Sharp FP-J40EUW to jedna z najnowszych propozycji japońskiej marki Sharp. Urządzenie wykorzystuje jeszcze lepszy od starszych modeli jonizator – High Density 7000. Funkcja ION Shower pozwala szybko nasycić powietrze dużą ilością jonów, które ułatwiają oczyszczanie. Zastosowane technologie świetnie radzą sobie z alergenami oraz innymi zanieczyszczeniami.

Oczyszczacz Sharp FP-J40EUW został wyposażony w tryb auto, w którym samodzielnie dostosowuje prędkość filtracji do aktualnych potrzeb. Cicha praca (od 15 dB) pozwala korzystać z urządzenia przez całą dobę, również w sypialni.


Ideal AP15

» Zobacz w sklepie: Ideal AP15

 

Ideal AP15 to oczyszczacz z filtrem HEPA i jonizatorem PlasmaWave. Dzięki tym oraz pozostałym technologiom skutecznie usuwa z powietrza alergeny i inne zanieczyszczenia.

  • 1399 zł
  • skuteczny w pomieszczeniach do 20 m²
  • jonizator PlasmaWave
  • cicha praca
  • niskie koszty eksploatacji
  • system OptiFlow

W oczyszczaczu powietrza Ideal AP15 za usuwanie alergenów odpowiadają filtr HEPA oraz jonizator PlasmaWave, który generuje jony dodatnie i ujemne. Urządzenie bardzo dobrze chroni także przed innymi zanieczyszczeniami i może samodzielnie dostosowywać prędkość filtracji do stanu powietrza.

Cicha praca (od 26 dB) umożliwia oczyszczanie powietrza przez całą dobę, również podczas snu. System OptiFlow ułatwia wychwytywanie zanieczyszczeń ze wszystkich zakamarków pomieszczenia i równomierne rozprowadzanie odczyszczonego powietrza.


Oczyszczacze powietrza dla alergików do 60 m²

Klarta Stor 2

» Zobacz w sklepie: Klarta Stor 2

Klarta Stor 2 to oczyszczacz, który dzięki wysokiej wydajności, który doskonale sprawdzi się w większych pomieszczeniach. Filtr HEPA w połączeniu z jonizacją plazmową zapewniają dokładne oczyszczanie powietrza z alergenów.

  • 1599 zł
  • skuteczny w pomieszczeniach do 80 m²
  • jonizator plazmowy
  • niskie koszty eksploatacji
  • 4 wersje kolorystyczne
  • mobilne sterowanie

Oczyszczacz powietrza Klarta Stor 2 wyróżnia się wysoką wydajnością i korzystną ceną, dlatego stanowi bardzo dobre rozwiązanie w przypadku większego pomieszczenia. 

Technologię HEPA w walce z alergenami wspiera jonizator plazmowy, natomiast filtr węglowy sprawia, że urządzenie świetnie radzi sobie także z zanieczyszczeniami gazowymi.

Klarta Stor 2 jest w stanie samodzielnie dostosowywać tempo filtracji do aktualnych potrzeb, ponieważ ma wbudowany laserowy czujnik PM2,5. Dodatkowo znalazły się w nim mierniki wilgotności i temperatury.

O stanie powietrza informuje za pośrednictwem numerycznych wskaźników w aplikacji oraz pierścienia kolorystycznego. Oczyszczacz dostępny jest w kilku kolorach (białym, złotym, czarnym i srebrnym), co umożliwia wybór wersji dobrze dopasowanej do wnętrza.


Sharp FP-J80EUW

» Zobacz w sklepie: Sharp FP-J80EUW

Sharp FP-J80EUW to urządzenie z filtrem HEPA i bardzo mocnym jonizatorm, które dzięki wysokiej wydajności świetnie pasuje do większych pomieszczeń.

  • 1399 zł
  • skuteczny w pomieszczeniach do 62 m²
  • jonizator Plasmacluster
  • cicha praca
  • energooszczędność

Sharp FP-J80EUW to najwydajniejszy model z nowej serii oczyszczaczy powietrza Sharp. Urządzenie zostało w mocny jonizator – High Density 25000. Wysoka wydajność w połączeniu z bardzo dobrymi technologiami oczyszczania pozwala utrzymać czyste powietrze w dużych pomieszczeniach. Co więcej, nie oznacza to dużego hałas, ponieważ w najniższym trybie głośność pracy wynosi 15 dB.

W oczyszczaczu dostępny jest tryb auto, w którym oczyszczacz sam steruje tempem filtracji. Dodatkowo znalazła się tu funkcja Pollen, która służy do szybkiego wykrywania i usuwania pyłków roślinnych.


Winix Zero

» Zobacz w sklepie: Winix Zero

Winix Zero to oczyszczacz, który dzięki wysokiej wydajności, który doskonale sprawdzi się w większych pomieszczeniach. Filtr HEPA w połączeniu z jonizacji zapewniają dokładne oczyszczanie powietrza z alergenów.

  • 999 zł
  • skuteczny w pomieszczeniach do 54 m²
  • jonizator PlasmaWave
  • cicha praca
  • niskie koszty użytkowania

Winix Zero do walki z alergenami wykorzystuje filtr HEPA oraz jonizator PlasmaWave, emitujący jony dodatnie i ujemne. 

Wbudowany czujnik pyłu PM2,5 umożliwia samodzielne sterowanie tempem filtracji. O stanie powietrza powiadamia trójkolorowy wskaźnik.

Oczyszczacz Winix Zero został przystosowany do pracy aż pięciu prędkościach. Na najniższej z nich jego głośność wynosi 27 dB, tak więc bardzo dobra wydajność idzie tu w parze z małym hałasem.



Dlaczego pyłki uczulają?

Alergia to nieprawidłowa reakcja organizmu na kontakt z niektórymi substancjami, określanymi mianem alergenów. W przypadku alergii na pyłki alergenem tym są białka obecne w ziarnach pyłku wytwarzanego przez roślinę podczas kwitnienia. 

Jeszcze do niedawna pyłek poszczególnych gatunków traktowany był jako całość, dlatego w testach alergicznych wykorzystywano pełen ekstrakt alergenny, a ich celem było wyłącznie wskazanie listy roślin, na które dana osoba jest uczulona. Nie określono natomiast, które spośród białek obecnych w pyle poszczególnych gatunków wywołują reakcję alergiczną.

Nowoczesna diagnostyka stawia na molekularną (komponentową) diagnostykę alergii (Component Resolved Diagnostics – CRD), która pozwala na precyzyjne wskazanie białek odpowiedzialnych za alergię u konkretnego pacjenta. Takie podejście przyniosło kilka ważnych korzyści.

Po pierwsze, znajomość komponentów uczulających danego alergika wpływa na efektywność terapii odczulającej. W szczepionce wykorzystywanej podczas odczulania dominują najczęściej uczulające komponenty (np. Bet v1 w przypadku brzozy i Phl p1 i/lub Phl p5 w przypadku tymotki łąkowej). O ile takie leczenie będzie skuteczne dla osób uczulonych na te właśnie białka, to przy alergii na inne komponenty danej rośliny nie przyniesie satysfakcjonujących rezultatów.

Wyodrębnienie z komponentów uczulających wpływa pozytywnie także na dokładność testów alergicznych. Stosowne jeszcze do niedawna ekstrakty zawierały cały zestaw białek, wśród których znajdowały się te odpowiedzialne za reakcje uczuleniowe u konkretnego pacjenta, jak i niemające z nimi żadnego związku. W efekcie pojawiały się niekiedy rozbieżności między wynikami testów skórnych a objawami zgłaszanymi przez alergika.

Duże znaczenie ma również fakt, iż komponenty zawarte w jednym gatunku rośliny mogą wywoływać różne objawy medyczne, dlatego wiedza o tym, które spośród nich stanowią przyczynę alergii, pozwala lepiej przewidzieć reakcję na kontakt z alergenem. Ponadto testy molekularne umożliwiają podział białek alergennych na te, będące rzeczywistą przyczyną alergii oraz na te, które mają związek wyłącznie z reakcją krzyżową z innymi alergenami.

Reakcje krzyżowe 

Spośród alergenów wziewnych szczególnie wysoką tendencję do wywoływania reakcji alergicznych wykazuje brzoza. U osób uczulonych na pyłek tego drzewa mogą pojawiać się reakcje uczuleniowe po spożyciu lub nawet dotknięciu takich produktów jak surowe jabłka, gruszki, marchew i ziemniaki, owoce pestkowe (brzoskwinie nektarynki, morele, śliwki, czereśnie, mango i maliny), orzeszki ziemne, laskowe, brazylijskie i włoskie, migdały, seler i kiwi. 

U alergika może wówczas wystąpić pokrzywka kontaktowa albo zespół alergii jamy ustnej, przejawiający się świądem i opuchnięciem ust oraz języka, a także obrzękiem gardła i krtani.

Alergie krzyżowe często występują także u osób uczulonych na pyłek olchy, leszczyny i bylicy.

Komentarze do wpisu (0)

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper Premium